Toeslagen voor vluchtelingen uit de Oekraïne
De Nederlandse overheid heeft bepaald dat vluchtelingen uit de Oekraïne met terugwerkende kracht vanaf 4 maart 2022 toeslagen kunnen aanvragen. Dit zijn toeslagen zoals zorgtoeslag, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag.
Aangezien de Oekraïne geen lid is van de Europese Economische Ruimte (EER), bestond er voor in Nederland wonende Oekraïense vluchtelingen onder de geldende regels geen recht op toeslagen. Deze regels worden eind 2022 dus met terugwerkende kracht aangepast.
We leggen u onderstaand graag uit hoe dit werkt.
STAAT UW VRAAG ER NIET BIJ?
Is uw vraag hiermee niet beantwoord? Kijk dan nog even bij onze Veelgestelde Vragen.
Staat uw vraag hier niet tussen? Tijdens kantoortijden kunt u live chatten met een van onze deskundige medewerkers.
Wijziging van de regels
Eind 2022 heeft de Nederlandse overheid bepaald dat de regels moeten veranderen. Onder de huidige regels bestaat er voor vluchtelingen uit de Oekraïne namelijk geen recht op toeslagen. Een van de voorwaarden voor alle toeslagen, zoals zorgtoeslag, huurtoeslag en kinderopvangtoeslag, is dat de ontvanger een nationaliteit heeft van een van lidstaten van de Europese Economische Ruimte, afgekort de EER genoemd.
Op deze pagina vindt u een overzicht van de lidstaten van de EER. Oekraïne is geen lidstaat van de EER en daarmee bestond er Oekraïners ook geen recht op Nederlandse toeslagen. Dit gaat dus veranderen.
Vanaf 4 maart 2022 hebben de Europese lidstaten besloten om tijdelijke verblijfsrechten te geven aan Oekraïense ontheemden. In vervolg hierop heeft de Nederlandse overheid bepaald dat vluchtelingen uit de Oekraïne met terugwerkende kracht vanaf die datum ook recht kunnen hebben op toeslagen.
Dit betekent dat de Oekraïense nationaliteit tijdelijk mogelijk als rechthebbende nationaliteit wordt gezien. Wanneer deze persoon ook aan de andere reguliere voorwaarden voor de betreffende toeslag voldoet, dan bestaat er recht op de toeslag.
Ingangsdatum toeslagen
De wens van de Nederlandse overheid om vluchtelingen uit de Oekraïne ook recht te geven op toeslagen wordt eind 2022 verwerkt in een wetsvoorstel. Vermoedelijk zal deze tijdelijke Wijzigingswet in het begin van 2023 van kracht worden. Een precieze datum is nu (eind 2022) nog niet bekend.
Het is ook voor het inwerking treden van deze wet al mogelijk om toeslagen aan te vragen voor vluchtelingen uit de Oekraïne. Aangezien elke toeslag altijd vanaf de eerste dag van een kalendermaand ingaat, kunnen toeslagen aangevraagd worden vanaf 1 april 2022. Dit betekent dat met terugwerkende kracht de ingangsdatum 1 april 2022 gekozen kan worden.
Over de periode 4 maart 2022 tot en met 31 maart kan dus geen toeslag ontvangen worden. Hiervoor gelden geen uitzonderingen. De normale regels worden gehanteerd. Niemand kan over een deel van een maand een toeslag ontvangen. Daarvoor wordt dus geen uitzondering gemaakt voor Oekraïense ontheemden.
Kinderopvangtoeslag en vluchtelingen uit de Oekraïne
De normale regels voor kinderopvangtoeslag bepalen dat deze op tijd aangevraagd moet worden, anders vervalt het recht op kinderopvangtoeslag. Normaal gesproken moet de kinderopvangtoeslag binnen 3 maanden aangevraagd worden. Wordt de kinderopvangtoeslag later aangevraagd, dan wordt deze niet toegekend.
De toeslag regels voor vluchtelingen uit de Oekraïne worden tijdelijk versoepeld. Voor hen geldt dat de kinderopvangtoeslag aangevraagd moet zijn uiterlijk op de laatste dag van de kalendermaand, 3 maanden na de ingangsdatum van het wetsvoorstel. Dit is het wetsvoorstel om vluchtelingen uit de Oekraïne tijdelijk recht te geven op toeslagen.
Op dit moment (schrijven eind 2022) is het nog niet bekend wanneer de wet in werking zal treden. vermoedelijk zal dit ergens in de eerste maanden van 2023 zijn. Wanneer de wet bijvoorbeeld 6 januari 2023 in werking zou treden, dan is in dat geval 30 april de uiterste aanvraagdatum voor kinderopvangtoeslag met een ingangsdatum in 2022.